گره حق پخش باز نمی‌شود؛ فرمول پیچیده تاج برای دریافت مجوز حرفه‌ای

به گزارش مجله خبری نگار/ایران ورزشی: در مصاحبه تلویزیونی پر سر و صدای تاج، بخشی که کمتر به آن توجه شد، توضیحات رئیس فدراسیون فوتبال درباره طرح جدیدش برای حل مشکل حق پخش تلویزیونی بود. سختگیری کنفدراسیون فوتبال آسیا، دریافت مجوز حرفه‌ای را برای باشگاه‌های ایرانی پیچیده‌تر کرده است. آخرین تلاش استقلال و پرسپولیس برای حضور در لیگ قهرمانان آسیا شکست خورد و بدون مجوز حرفه‌ای این اتفاق برای آن‌ها و سایر باشگاه‌های ایرانی تکرار خواهد شد.

تاج معتقد است که مانع بزرگ باشگاه‌های ایرانی برای دریافت مجوز حرفه‌ای منابع درآمدی آنهاست که ارتباطی به روش‌های مرسوم در فوتبال حرفه‌ای ندارد و دریافت حق پخش می‌تواند بخش بزرگی از این مشکل را حل کند.

رئیس فدراسیون فوتبال گفت: «طبق استاندارد‌های کنفدراسیون فوتبال آسیا حداقل ۵۱ درصد درآمد باشگاه‌ها باید از حقوق شناخته‌شده فوتبال باشد. این حقوق پنج مورد و شامل حق پخش تلویزیونی، تبلیغات دور زمین، تبلیغات روی پیراهن، ترانسفر بازیکن و درآمد روز مسابقه است.»

اگر در اسناد مالی باشگاه‌ها درآمد حق پخش ثبت شده باشد، بخش زیادی از مشکل دریافت مجوز حرفه‌ای حل خواهد شد. پیش از این باشگاه‌ها برای جلب رضایت AFC اسناد صوری ارائه می‌کردند، ولی رئیس فدراسیون فوتبال تأکید دارد که با فرمول جدید همه چیز طبق روال عادی خواهد بود.

فرمول پیچیده تاج

پیشنهاد تاج این است که بودجه دولتی فوتبال به جای کارخانه‌ها و بخش‌های صنعتی به صدا و سیما داده شود تا بین باشگاه‌ها تقسیم کند و گفت: «طبق این طرح صدا و سیما به جای کارخانه‌ها به باشگاه‌ها پول می‌دهد. بند ۹۲ و ۹۳ قانون برنامه سوم و چهارم را هم اجرا می‌کنیم که هیچ کارخانه‌ای حق کمک به ورزش حرفه‌ای را ندارد. این کمک می‌کند که به AFC راست بگوییم که از فوتبال برای فوتبال هزینه می‌کنیم. باشگاه اگر درآمد خوبی داشت، بازیکن خوبی می‌گیرد و اگر درآمد خوبی نداشت، بازیکن می‌فروشد. ضمن اینکه امیدوار می‌شویم شهر‌هایی که کارخانه ندارند هم صاحب تیم باشند.»

تاج درباره روش تقسیم درآمد بین باشگاه‌های لیگ برتر هم گفت: «۴۰ درصد مساوی بین کل باشگاه‌ها تقسیم می‌شود، ۴۰ درصد دوم به تیم‌هایی که برای پخش بازی‌های‌شان تقاضا وجود دارد و بر اساس تعداد بازی‌های پخش شده تعلق می‌گیرد و ۲۰ درصد نهایی بر اساس رتبه تیم‌ها در جدول خواهد بود.»

این روش اجرایی است؟

طرح تاج حداقل روی کاغذ بهتر از وضعیت فعلی است که در آن باشگاه‌ها بابت نگرفتن حق پخش ضرر مضاعفی را تحمل می‌کنند؛ از یک طرف مشکلات مالی دارند و از طرف دیگر نمی‌توانند مجوز حرفه‌ای بگیرند. با این حال اجرای این طرح به نظر نمی‌رسد چندان ساده باشد و حتی می‌توان گفت غیرممکن است.

کارخانه‌ها و صنایع معمولاً علاقه دارند در باشگاه‌های استان خودشان هزینه کنند. نمونه آن صنایع استان کرمان است که در لیگ بیست و دوم سه تیم دارد و بعید نیست فصل آینده این تعداد بیشتر بشود. دو تیم صنعتی استان اصفهان هم پای ثابت لیگ برتر هستند و مشکلات مالی‌شان خیلی کمتر از تیم‌های دیگر بوده است. دو تیم خودروساز هم سال‌هاست در لیگ برتر فعالیت می‌کنند، بدون اینکه تماشاگری داشته باشند و کسی بابت بردهای‌شان هیجان‌زده شود یا بابت باخت‌شان شب را با ناراحتی بخوابد.

تضمینی وجود ندارد که این صنایع حاضر شوند بودجه‌شان را صرف تیم‌های دیگر کنند، بدون اینکه از وجه تبلیغاتی آن بهره‌ای ببرند. آن‌ها در فضای رقابتی لیگ برتر ممکن است در راه قهرمانی رقم بالایی را صرف استخدام یک مربی مطرح یا یک بازیکن خارجی کنند، ولی چرا باید حاضر شوند چنین پولی را صرف باشگاه‌های دیگر کنند؟

روش انتقال این پول از صنایع به صدا و سیما و از آنجا به باشگاه‌ها هم پیچیده است و تضمینی نیست که تقسیم پول طبق فرمول فدراسیون اجرایی شود. تلویزیون همین حالا هم به خاطر انحصار پخش بازی‌ها تأثیر زیادی در فوتبال دارد و حتی گاهی در موارد مهمی مثل انتخاب سرمربی تیم ملی هم مایل به اعمال نفوذ است. اگر کل درآمد باشگاه‌ها به تلویزیون برسد، این قدرت خیلی بیشتر خواهد شد.

فدراسیون فوتبال برای اجرای این طرح نیاز به رایزنی و جلب رضایت ارگان‌های پرشماری دارد که فراتر از توان این مجموعه به نظر می‌رسد. در ساختار پیچیده اداری، فرمول تاج آنقدر، اما و اگر دارد که به نظر نمی‌رسد قابل اجرا باشد و گره حق پخش به این آسانی باز شود.